W dzisiejszych czasach z porad terapeutów korzysta coraz więcej osób. Wszechobecny pośpiech, stres, lęk przed odrzuceniem i utratą pracy, kłopoty finansowe, traumatyczne przeżycia – to wszystko wpływa pośrednio na zaburzenia w obrębie psychiki. Osoby dotknięte tym problemem skrywają głęboko jego przyczyny, spychając je do szarej strefy swojego umysłu. Sposobem na ujawnienie i zaakceptowanie owych niechcianych treści jest psychoterapia psychodynamiczna.
U podstaw psychoterapii psychodynamicznej leży psychoanaliza Zygmunta Freuda. Zdaniem uczonego ludzkie wybory w dużej mierze uzależnione są od emocji. Wyróżnił on trzy strefy ludzkiej osobowości; Id – naturalne popędy i instynkty warunkujące zachowania ludzi, Superego – zasady moralne panujące w danej społeczności, Ego – świadomość konfrontująca ze sobą Id i Superego, po czym podsuwająca kompromisowe rozwiązanie. Reasumując ludzkie zachowanie to dążenie do przyjemności przefiltrowane przez normy społeczne. Kluczowym dla psychoterapii psychodynamicznej założeniem Freuda jest istnienie w psychice ludzkiej nieświadomej strefy, do której spychane są przykre doświadczenia z przeszłości. Treści te są pilnie strzeżone przez mechanizmy obronne, a sposobem ich ujawnienia jest analiza czynności pozarozumowych, takich jak sny, wolne skojarzenia, przejęzyczenia, czy lęki.
Freudowska terapia przebiega w atmosferze anonimowości. Pacjent nie widząc swojego terapeuty i nie mając o nim żadnych informacji, zaczyna utożsamiać go z jakąś istotną dla siebie postacią z przeszłości. Owo przeniesienie występuje też w psychoterapii psychodynamicznej. Zbudowane w ten sposób zaufanie otwiera drzwi potokowi pragnień, fantazji i uczuć żywionych do bliskiej osoby. W ten sposób analityk stopniowo poznaje wnętrze swojego pacjenta, co jest pomocne w zrozumieniu motywów jego działania. Czasami w toku zwierzeń pacjent nagle zaczyna widocznie pomijać pewne kwestie, unikając niewygodnych dla siebie tematów. Zrozumienie takiego oporu i pomoc w jego pokonaniu stanowi wyzwanie dla terapeuty.
Psychoterapia psychodynamiczna pomaga zrozumieć siebie poprzez analizę nieświadomości. Ta utajona sfera psychiki ludzkiej skrywa wszystkie nieakceptowane i wypierane przez świadomość treści. Rolą terapeuty jest ukazanie pacjentowi labiryntu jego problemów i pokierowanie go w stronę wyjścia. Analityk musi stworzyć atmosferę beztroskiego rozluźnienia. W tym celu siada na wprost swojego pacjenta, starając się nawiązać z nim wyjątkową więź. Zdobycie zaufania pozwala mu poznać najskrytsze myśli, pragnienia i fantazje swojego rozmówcy. W toku terapii analityk zaczyna naśladować tempo przeżyć pacjenta, aby jego językiem rozumowania podsunąć nieco inny punkt widzenia. Pacjent, przenosząc na terapeutę uczucia, jakie żywił do osoby, z którą nie miał dobrych relacji, może wrócić do czasów konfliktu i go rozwiązać. Tym sposobem można przepracować toksyczne epizody z dalekiej przeszłości, które dryfując w nieświadomości pacjenta, rzutują na jego aktualne postępowanie. Takie rozliczenie z przeszłością jest pożądanym zakończeniem psychoterapii psychodynamicznej.
